Kính thưa quý thầy cô và các bạn thân mến !
Thời gian như một cố máy vĩnh cửu cứ thế trôi đi không bao giờ trở lại.
Dòng thời gian cứ lặng lẽ trôi đi không để ý tới những gì xung quanh nó. Thầy cô là người cảm nhận rõ nhất. Thời gian trôi đi là những ngày thầy vất vả dạy dỗ đèn em thơ, nâng niu từng nét chữ, khuyên dăn trò từng lời…Những canh thâu không ngủ, thức trắng đêm bên bàn giáo án, những sớm hôm miệt mài trên bục giảng để rồi mai kia chứng kiến lớp lớp học trò trưởng thành là hạnh phúc mà thầy cô mong muốn.
Các em học sinh thân mến những lời nói lễ phép, những
bông hoa điểm mười, nhũng giờ học tốt là những một món quà tinh thần ý nghĩa
nhất trong ngày lễ tri ân sắp sửa đến gần! Muốn làm được điều ấy trước tiên các
em phải có sức khỏe. Sức khỏe đối với mỗi chúng ta vô cùng quan trọng có sức
khỏe chúng ta sẽ có tất cả. Ai sinh ra trên đời cũng đều có riêng cho mình những
mục đích sống khác nhau, nhưng dù là mục đích, lý tưởng gì thì chúng ta đều cần
có sức khỏe mới thực hiện được. Đó là lý do vì sao chúng ta có thể nói sức khỏe là quan trọng nhất đối
với cuộc sống mỗi người.
Vừa qua nhà trường đã tổ chức kiểm tra sức khỏe định kì đầu năm cho
các em. Qua đó phát hiện tỷ lệ các em có chiều cao cân nặng chưa đảm bảo theo
độ tuổi là 20,5% trê tổng số học sinh toàn trường. Vấn đề các em gặp phải là
suy dinh dưỡng, thừa cân, béo phì. Vì vậy các em cần có chế độ dinh dưỡng, sinh
hoạt, rèn luyện thể dục thể thao hợp lí để có thể phát triển.
Dinh
dưỡng chiếm một
vai trò quan trọng trong việc hình thành, phát triển cơ thể và giữ gìn sức khỏe
của con người. Ở mỗi thời kỳ phát triển của một đời người, nhu cầu về dinh
dưỡng hoàn toàn khác nhau, tuy nhiên việc đáp ứng nhu cầu ấy một cách hợp lý
lại luôn luôn là vấn đề đáng chú ý, vì đó là nền tảng của sức khỏe.
Bữa ăn đầy đủ chất dinh dưỡng là
thực phẩm của bữa ăn cung cấp đầy đủ năng lượng, đủ chất đạm, chất béo, chất
khoáng, vitamin và đủ nước cho cơ thể. Trong khẩu phần ăn có các chất sinh năng
lượng là chất bột, đạm, béo, rau xanh và hoa quả chín cung cấp vitamin và chất
xơ. Nhu cầu năng lượng và các chất dinh dưỡng thay đổi theo tuổi, giới và tình
trạng sinh lý.
Bữa ăn cân đối là bữa ăn trong đó
các chất dinh dưỡng cân đối hợp lý. Khẩu phần năng lượng từ chất bột chiếm 68%,
chất đạm là 14%, chất béo là 18%.
Muốn đảm bảo một bữa ăn đủ chất
dinh dưỡng và cân đối, chúng ta cần thực hiện đa dạng hóa bữa ăn, sử dụng nhiều
loại thực phẩm khác nhau. Phối hợp thực phẩm nguồn gốc động vật và thực vật, ví
dụ không chỉ ăn thịt, cá, mà còn ăn đậu phụ, vừng lạc, rau và hoa quả.
Vậy dinh dưỡng lành mạnh là dinh
dưỡng đầy đủ, cân đối, hợp lý và đảm bảo chất lượng và vệ sinh an toàn thực
phẩm. Thức ăn, đồ uống phải đảm bảo an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng, không
trở thành nguồn gây bệnh. Như các cụ ta đã có câu “Bệnh từ miệng vào, họa từ
miệng ra”.Hạnh phúc nhất của những bậc phụ huynh là mong muốn con mình mạnh khỏe,
thông minh, có thân hình cao lớn. Một khẩu phần ăn có giá trị dinh dưỡng cao và
giúp tăng cường sức khỏe chỉ khi trong thành phần có đủ mặt các nhóm ở tỷ lệ
thích hợp. Đó là nguyên tắc cơ bản của dinh dưỡng hợp lý.
Trong đó: Chất đạm
(Protein-Protid) (1 gam chất đạm cung cấp 4 Kcal).
Chất béo (Lipid) (1 gam chất béo
cung cấp 9 Kcal)
Chất bột đường (Tinh bột-Glucid)
(1gam glucid cung cấp 4 Kcal)
Chất xơ, Vitamin và khoáng chất
Ăn đủ bốn nhóm chất trong mỗi bữa
ăn: chất bột đường, chất đạm, chất béo, vitamin và chất khoáng.
- Ăn phối hợp nhiều loại thực phẩm
(ít nhất 20 loại thực phẩm mỗi ngày) và thường xuyên thay đổi món, tránh chỉ ăn
một vài loại thực phẩm nhất định.
- Ăn thức ăn giàu đạm với tỷ lệ
cân đối giữa nguồn động vật và thực vật, nên tăng cường ăn cá.
- Sử dụng chất béo ở mức hợp lý,
chú ý phối hợp giữa dầu thực vật và mỡ động vật.
- Khuyến khích trẻ ăn nhiều rau,
để tránh táo bón, đồng thời cung cấp nhiều vi chất dinh dưỡng cần thiết cho sự
phát triển của trẻ.
- Ăn đúng bữa, không ăn vặt; không
ăn bánh, kẹo, nước ngọt trước bữa ăn
- Trẻ cần được ăn bữa sáng đầy đủ.
- Sử dụng sữa và các sản phẩm của
sữa phù hợp với mỗi lứa tuổi.
- Không ăn mặn.
* Chế độ sinh hoạt:
- Đảm bảo thời gian ngủ 8 tiếng/
ngày.
- Không thức quá khuya, thức dậy
quá muộn.
Hoạt động thể lực (HĐTL) là bất kỳ chuyển động cơ thể do cơ và xương tạo ra, trong quá
trình thực hiện có sự biến đổi làm tăng nhịp tim, nhịp thở và gây tiêu hao năng
lượng. HĐTL được thực hiện theo nhiều cách khác nhau như: tham gia vào các công
việc lao động hàng ngày, hoạt động vui chơi, luyện tập thể dục thể thao và đi
lại, v.v. Các HĐTL của học sinh bao gồm: giờ học thể dục, vui chơi giải trí,
khiêu vũ, thể thao trường học, các trò chơi vận động và các hoạt động trong
thời gian nghỉ giữa các tiết học; đi bộ, chạy nhảy hoặc đi xe đạp đến trường và
các hoạt động ngoại khóa, dã ngoại, tập luyện các môn thể thao, v.v.
HĐTL càng kéo dài, hiệu quả càng
lớn nhưng cường độ và thời gian HĐTL phải phù hợp tình trạng tâm sinh lý và sức
khỏe của từng trẻ. Trong nhiều trường hợp, HĐTL cường độ trung bình có thể chia
làm nhiều lần và mỗi lần không nên dưới 10 phút.
Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế
Thế giới, đối với trẻ em cần HĐTL cường độ trung bình tổng cộng ít nhất 60 phút
mỗi ngày và có thể chia làm nhiều lần nhưng mỗi lần cần từ 10 phút trở lên,
cộng với hoạt động cường độ mạnh ít nhất hai lần một tuần để phát triển mật độ
của xương, sức mạnh cơ bắp và tính linh hoạt, tăng cường tim mạch và hô hấp.
Những hoạt động vui chơi điển hình của trẻ em như nhảy, chạy và leo là hoạt
động tối ưu cho sức khỏe của xương.
Vai trò của hoạt động thể lực đối
với học sinh trung học: Giúp nâng cao sức khỏe và phát triển thể lực: nâng cao
các tố chất thể lực như: sức nhanh, sức mạnh, sức bền, sự khéo léo, mền dẻo của
cơ thể. Tạo điều kiện để cơ thể phát triển cân đối; kích thích và tăng cường
hoạt động của hệ hô hấp, tuần hoàn, tiêu hóa, làm cơ sở quan trọng cho sự tăng
trưởng, phát triển lành mạnh và giảm chấn thương, tạo điều kiện thuận lợi cho
học sinh học tập và rèn luyện đạt kết quả tốt. Giúp tăng cường nhận thức.
HĐTL giúp học sinh luôn nhanh
nhẹn, thoải mái, tiếp thu bài tốt, cải thiện thành tích học tập. HĐTL cũng giúp
làm giảm căng thẳng, bồn chồn và thiếu tập trung do phải ngồi liên tục trong
lớp học. Ảnh hưởng tích cực đến tâm lý, giúp trẻ phát triển các quan hệ xã hội
và dự phòng các hành vi nguy cơ.
HĐTL xây dựng lòng tự tin, tự nhận
thức về các bộ phận và hình ảnh cơ thể cũng như các kỹ năng xã hội quan trọng
và các giá trị như làm việc theo nhóm, chơi công bằng, khoan dung, hòa đồng với
bạn bè. Làm giảm yếu tố nguy cơ bệnh mạn tính trong tương lai. HĐTL ở học sinh
là nền tảng cho sức khỏe tương lai tốt hơn. Nhiều bệnh và tình trạng sức khỏe
xấu liên quan đến ít HĐTL như bệnh tim, đột quỵ, béo phì, v.v. Các yếu tố nguy
cơ liên quan đến sự phát triển của các bệnh mạn tính có thể tránh được ở tuổi
học sinh. Ví dụ, mật độ xương, nên được thiết lập sớm ở độ tuổi học sinh là rất
quan trọng để ngăn ngừa bệnh loãng xương sau này.
Những học sinh có tình trạng sức
khỏe đặc biệt như: khuyết tật, mắc bệnh mạn tính (đái tháo đường, hen hoặc bệnh
tim, v.v) cũng cần HĐTL với mức độ phù hợp. Dưới đây là một số HĐTL phù hợp với
học sinh khuyết tật:
NHỮNG ĐIỀU HỌC SINH NÊN LÀM
Thực hành dinh dưỡng hợp lý. Ăn
nhiều rau xanh và trái cây để cung cấp đủ vitamin, khoáng chất và chất xơ cho
cơ thể.
Hạn chế ăn, uống đồ ngọt như bánh,
kẹo, kem, chè, nước ngọt đóng chai, nước trái cây có thêm đường, v.v. nhất là
trước khi ăn cơm và trước khi đi ngủ để phòng chống sâu răng, béo phì.
Hạn
chế thức ăn chứa nhiều chất béo như thịt mỡ, thức ăn rán ngập dầu/mỡ, phủ tạng
động vật, các đồ ăn nhanh như gà rán, khoai tây chiên, v.v. Giảm muối và
gia vị chứa nhiều muối bằng cách: Hạn chế ăn các món kho, rim, rang (thịt kho,
cá kho, tôm rang muối, lạc rang muối, v.v).
Hạn chế ăn thực phẩm chế biến sẵn
có nhiều muối (xúc xích, dăm bông, thịt xông khói, dưa muối, bim bim, mì tôm,
v.v). Hạn chế chấm thức ăn vào nước mắm, xì dầu, bột canh, muối trong khi ăn.
Nên sử dụng muối iod hoặc bột canh i ốt. Tăng cường hoạt động thể lực.
Tích cực tham gia các giờ
thể dục ở trường. Tham gia chơi các trò chơi vận động trong giờ nghỉ giải
lao giữa các tiết học. Tham gia các hoạt động thể thao (như đá bóng, bóng
rổ, bơi lội, tập võ, múa, khiêu vũ thể thao, đá cầu, cầu lông, thể dục nhịp
điệu , v.v). Tăng cường đi bộ đến trường và về nhà hằng ngày (nếu có
thể). Tăng cường đi cầu thang bộ thay cho sử dụng cầu thang máy.
Tích cực giúp cha mẹ làm việc nhà
như dọn dẹp nhà cửa, giặt quần áo, phụ giúp công việc làm bếp. Không nên
lười vận động như ngồi lâu xem tivi, chơi trò chơi điện tử, dùng máy tính.
Trên
đây là một số thông tin nhằm cung cấp cho các em kiến thức về dinh dưỡng hợp lí
và tăng cường hoạt động thể lực. Hy vọng các em sẽ tiếp thu và thực hành tốt để
có một cơ thể khỏe mạnh.
Cuối cùng xin kính chúc các thầy giáo cô giáo
cùng tất cả các em học sinh luôn mạnh khỏe, nhiều niềm vui, hạnh phúc.